Umowa ramowa
Zagadnienie umowy ramowej charakteryzuje
się wysokim stopniem skomplikowania, który nie znalazł wyrazu w szeregu
regulacji ustawowych wyjaśniających znaczenie tego zagadnienia. Definicja
legalna umowy ramowej jest powiedźmy dość „skąpa” co może prowadzić do wielu
problemów interpretacyjnych. Ale że jako praktycy zamówień publicznych
zdążyliśmy się już do takich „szczupłych i niedookreślonych” regulacji
przyzwyczaić, nie robimy z tego tytułu tragedii i szukamy właściwych rozwiązań :) Dzisiejsze rozważania dotyczą zatem instytucji umowy
ramowej. Zapraszam!
Najtrafniejszym określeniem dla oddania istoty umowy ramowej jest swego rodzaju porozumienie zawarte między Zamawiającym a wyselekcjonowanymi z zachowaniem konkurencyjności Wykonawcami, które umożliwi szybkie udzielenie zamówienia realizacyjnego bez konieczności stosowania ustawy Pzp.Umowa ramowa powinna służyć udzieleniu zamówień, których zakres lub wielkość nie jest możliwa do określenia, a termin realizacji jest trudny lub niemożliwy do przewidzenia.Przykłady: remonty, prace konserwacyjne, dostawy paliwa, dostawy części zamiennych i wszelkie inne, które nie muszą być natychmiastowo zrealizowane z uwagi na istniejący po stronie Zamawiającego obowiązek zebrania ofert, ich oceny i podpisania umowy.
Definicja legalna umowy ramowej
Art.
2 ust. 9a Przez pojęcie umowy ramowej „należy (…) rozumieć umowę zawartą między
zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców, której celem jest
ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać
udzielone w danym okresie, w szczególności cen i, jeżeli zachodzi taka
potrzeba, przewidywanych ilości”.
Rys historyczny:
Przed nowelizacją z dnia 7 kwietnia 2006 roku, możliwość zawarcia umowy ramowej mieli tylko
Zamawiający „sektorowi”
Przed nowelizacją z dnia 13 kwietnia 2007 roku, nie był
wprost wskazany charakter cen „orientacyjnych” na podstawie, których zawierano
umowę ramową – aktualnie, zgodnie z regulacją art. 101 ust. 3, cena oferty nie
może być mniej korzystna niżeli cena zaoferowana w trakcie postępowania o
zawarcie umowy ramowej, a ponadto zamówienia objęte umową ramową udzielane
były w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki.
Aktualnie, postępowania o udzielenie
zamówień „realizacyjnych” odbywają się bez zastosowania trybów przewidzianych w
ustawie Pzp.
Przedmiot umowy ramowej
Przedmiotem umowy ramowej są usługi,
dostawy lub roboty budowlane.
Umowę ramową stosujemy wówczas gdy
Zamawiający nie jest w stanie skonkretyzować zakresu, wielkości lub innych
warunków zamówienia publicznego.
Umowa ramowa musi określać przewidywalną
wielkość lub zakres zamówienia w całym okresie jej obowiązywania tzn. na
podstawie umowy ramowej może zostać udzielonych wiele zamówień publicznych,
których łączny zakres nie przekracza zakresu określonego w umowie ramowej.
Zamawiający wskazuje zatem obligatoryjnie
– zapotrzebowanie na daną dostawę, usługę lub robotę budowlaną poprzez
wskazanie wielkości czy zakresu – wiadomo, że Zamawiający nie musi udzielić
zamówienia czy zamówień „w pełnym zakresie”, powiedźmy zatem, że wyznacza zakres maksymalny, oraz okres obowiązywania
umowy ramowej.
Zamawiający może określić w umowie warunki
udzielenia zamówień „realizacyjnych”, które mogą zostać udzielone we wskazanym
okresie m.in. może wskazać terminy realizacji, ogólne warunki umów
realizowanych na podstawie umowy ramowej, termin płatności etc.
W wyniku podpisania umowy ramowej
rzeczywiste wynagrodzenie Wykonawcy nie jest jeszcze znane. Ceny zaoferowane
podczas postępowania zmierzającego do podpisania umowy ramowej są cenami orientacyjnymi i służą do
stworzenia rankingu Wykonawców, a tym samym do wybrania ich określonej liczby
celem podpisania z nimi umowy ramowej.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 2.06.2014 r., o sygnaturze KIO 985/14 „Procedura zawarcia
umowy ramowej w oparciu o przepisy art. 99-101 p.z.p. nie jest równoznaczna z
udzieleniem zamówienia publicznego. (…) Z faktu, że postępowanie prowadzone
jest w procedurze o zawarcie umowy ramowej, nie wynika, że opis przedmiotu
zamówienia może być określony ramowo. Świadczenie objęte postępowaniem na
zawarcie umowy ramowej winno być skonkretyzowane, jako przedmiot zamówienia
(np. można wskazać na procedury o zawarcie umów ramowych na dostawę ściśle
oznaczonych części zamiennych do maszyn górniczych). (…) Celem zawierania umów
ramowych jest, aby zamawiający mógł dokonać wyboru wykonawców – dostarczycieli
potrzebnych produktów, które w oparciu o umowy ramowe zamierza nabyć w
oznaczonym czasie za ceny nie wyższe niż określone w umowie ramowej, a
następnie w oparciu o zweryfikowanych wykonawców i ich oferty nabywać towary i
usługi w szybkim terminie poprzez zamówienia realizacyjne, bez ponawiania
czasochłonnych postępowań przetargowych. (…) W przypadku ofert na zawieranie
umów wykonawczych do umów ramowych z mocy art. 94 ust. 2 pkt 2 p.z.p., nie
stosuje się okresu standstill zawieszenia terminu zawarcia umowy – na
ewentualne wniesienie środków ochrony prawnej. Z powyższego wynika, że
ustawodawca z reguły nie przewiduje, aby w tej fazie postępowania mogły być
wnoszone środki ochrony prawnej. (…) Cena oferty także w postępowaniu o
zawarcie umowy ramowej musi być podana na konkretny przedmiot zamówienia.
Badanie ceny oferty w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p., czy nie wykazuje ona
charakteru rażąco niskiej, tak samo powinno odnosić się do skonkretyzowanego
zamówienia”.
Cena zaoferowana przez Wykonawcę podczas
udzielania zamówienia „realizacyjnego” nie może być wyższa niżeli zaoferowana
podczas postępowania zmierzającego do zawarcia umowy ramowej. Generalnie…zaoferowane przez Wykonawcę
warunki realizacji zamówienia realizacyjnego nie mogą być mniej korzystne.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 24.03.2014r., o sygnaturze KIO 453/14 „Skoro art. 101 ust. 3
p.z.p. ogólnie wskazuje, że tzw. oferta cząstkowa nie może być mniej korzystna
od oferty złożonej w postępowaniu prowadzonym w celu zawarcia umowy ramowej, to
– lege non distinguente – relację owej "korzystności" należy badać w
odniesieniu do wszystkich aspektów obu ofert złożonych przez danego wykonawcę
(ceny, okresu gwarancji, rozwiązań technicznych itp.), tym bardziej, jeżeli
dotyczy ona przyjętych przez zamawiającego kryteriów oceny ofert”.
Okres obowiązywania umowy ramowej
Standard to maksymalnie 4 lata
Jeżeli Zamawiający chce zawrzeć umowę
ramową na okres dłuższy niż 4 lata powinien uzasadnić to specyfiką przedmiotu zamówienia (uwarunkowania techniczne,
gwarancyjne, serwisowe etc.) oraz istnieniem
szczególnego interesu Zamawiającego
Zawsze umowa ramowa musi być zawarta na
okres oznaczony.
O zawarciu umowy ramowej na okres dłuższy
niż 4 lata zamawiający niezwłocznie zawiadamia Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych, podając wartość i przedmiot umowy ramowej oraz uzasadnienie
faktyczne i prawne.
Jak zawsze ustawodawca funduje nam
niedookreślone i niejasne pojęcia. Co to znaczy szczególny interes
Zamawiającego? Mi osobiście ten termin kojarzy się z pieniędzmi, a konkretniej
z oszczędzaniem. Zatem moim zdaniem Zamawiający może zawrzeć umowę na okres
dłuższy niż 4 lata gdy w wyniku wydłużenia umowy może dojść do zmniejszenia
kosztów realizacji zamówienia etc.
Udzielanie zamówień na podstawie umowy
ramowej ograniczone jest zarówno wolumenem zamówienia (zakresem), jak i okresem,
na który umowa została zawarta. Jeżeli zakres przedmiotu zamówienia został
„skonsumowany” przed upływem okresu obowiązywania umowy ramowej, to umowa ta
wygaśnie. Jeżeli natomiast upłynie okres, na który umowa została zawarta,
wówczas nie będzie możliwości udzielenia zamówień „realizacyjnych” na jej
podstawie.
Liczba Wykonawców, z którymi Zamawiający zamierza zawrzeć umowę ramową
Zamawiający,
zgodnie z art. 36 ust. 2 pkt 2, podaje w SIWZ liczbę Wykonawców, z którymi
zamierza zawrzeć umowę ramową. Umowa ramowa może być zawarta z jednym lub z
większą liczbą Wykonawców. Zamawiający nie jest ograniczony limitem
maksymalnym.
Zamawiający
zawiera umowę z co najmniej 3 Wykonawcami, chyba, że otrzymał mniej
ofert niepodlegających odrzuceniu.
Zamawiający może
zawrzeć umowę ramową z 1 Wykonawcą tylko wówczas gdy z
przyczyn technicznych lub organizacyjnych zawarcie umowy z większą liczbą
wykonawców byłoby dla zamawiającego niekorzystne.
Wartość umowy ramowej
Zgodnie z art. 32 ust. 7 ustawy Pzp,
wartością umowy ramowej jest łączna wartość zamówień, których Zamawiający
zamierza udzielić w określonym w umowie ramowej okresie.
Tryb postępowania zmierzającego do zawarcia umowy ramowej
Zamawiający, w celu zawarcia umowy ramowej
może skorzystać z następujących trybów: przetarg nieograniczony, przetarg
ograniczony oraz negocjacje z ogłoszeniem – tj. najbardziej konkurencyjne
tryby.
Zamawiający, w celu zawarcia umowy
ramowej, odpowiednio stosuje przepisy Pzp dotyczące wskazanych wyżej trybów.
Konieczne jest jednak dokonanie pewnej modyfikacji np. z uwagi na konieczność
wyboru kilku ofert jako najkorzystniejszych.
Postępowanie prowadzące do zawarcia umowy ramowej nie prowadzi do udzielenia zamówienia publicznego
I tu przypomnijmy definicję zamówienia
publicznego:
Zgodnie z art. 2 pkt 13 Pzp, poprzez pojęcie zamówień publicznych należy rozumieć
umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których
przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane.
Umowa ramowa nie jest umową odpłatną tak więc nie ma mowy o
zamówieniu publicznym.
To w wyniku postępowań prowadzonych w celu
wykonania umowy ramowej, nazwijmy je „realizacyjnych”, dochodzi do udzielenia
zamówienia publicznego.
Pojęcia umowy ramowej i umowy przedwstępnej nie są tożsame
Art. 389. § 1. Umowa,
przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej
umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy
przyrzeczonej.
§ 2. Jeżeli termin, w ciągu
którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona
być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do
żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do
żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin,
strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne
oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie
został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej
zawarcia.
Art. 390. § 1. Jeżeli
strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia,
druga strona może żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła
na zawarcie umowy przyrzeczonej. Strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie
określić zakres odszkodowania.
§ 2. Jednakże gdy umowa
przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od których zależy ważność umowy
przyrzeczonej, w szczególności wymaganiom co do formy, strona uprawniona może
dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej.
§ 3. Roszczenia z umowy
przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa
przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli sąd oddali żądanie zawarcia umowy
przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku
od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne.
Umowa ramowa w odróżnieniu od umowy przedwstępnej
nie stanowi zobowiązania do zawarcia umowy. Dodatkowo treść i zakres umowy,
która może być zawarta w wyniku umowy ramowej nie jest jeszcze stronom znana. W
związku z brakiem możliwości skonkretyzowania zakresu zamówień
„realizacyjnych”, nie jest znane także wynagrodzenie przysługujące Wykonawcy.
Znana jest jedynie wielkość zamówienia, które może zostać udzielone w rozbiciu
na mniejsze zamówienia w trakcie obowiązywania umowy ramowej
Na podstawie umowy ramowej, Zamawiający
udziela zamówienia publicznego tj. podpisuje umowę zobowiązaniową. Czyni to
poprzez zaproszenie do składania ofert wszystkich Wykonawców, z którymi
podpisał umowę lub poprzez negocjacje z jednym Wykonawcą, jeżeli tylko z nim
podpisał umowę ramową. Dopiero w wyniku takiego postępowania ustalone zostają
szczegółowe warunki realizacji zamówienia oraz cena – powstaje zobowiązanie.
Umowa ramowa w przeciwieństwie do umowy
przedwstępnej nie określa istotnych cech umowy, która ma zostać zawarta w
wyniku jej wykonania, tak więc nie prowadzi do pojawienia się roszczenia o
zawarcie umowy, które może być dochodzone w drodze postępowania przed sądem.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 22.11.2013 r., o sygnaturze KIO 2615/13 KIO 2635/13 „Zawarcie umowy ramowej
polega jedynie na ustaleniu warunków przyszłych zamówień, a nie na ich
udzieleniu ani nawet na wstępnym ich przyrzeczeniu. Zawarcie umowy ramowej
stanowi jedynie jeden z etapów złożonego strukturalnie i stopniowo
rozwijającego się procesu zmierzającego do udzielenia zamówienia publicznego i
nie jest jednoznaczne z udzieleniem zamówienia publicznego. (…) Zawarcie umowy
ramowej jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem zamawiającego. Celowość decyzji
zamawiającego nie podlega kwestionowaniu przez wykonawców”.
Umowa ramowa nie jest umową zobowiązaniową
Nie rodzi bowiem ani roszczenia o
udzielenie zamówienia, ani też roszczenia o wykonanie zamówienia.
Zamawiający nie ma obowiązku udzielenia
zamówień „realizacyjnych” na podstawie umowy ramowej. Jest to wyłącznie jego
uprawnienie. Może tego dokonać w stosownym trybie prowadzonym na podstawie Pzp.
Wykonawca nie ma obowiązku uczestniczenia
w postępowaniu prowadzonym na podstawie umowy ramowej a zmierzającym do
udzielenia zamówień realizacyjnych. Wykonawca pozostaje w korzystniejszej
sytuacji względem pozostałych przedsiębiorców zainteresowanych udzieleniem
zamówienia, z którymi nie została podpisana umowa ramowa, jednakże może się
okazać, że realizacja zamówienia realizacyjnego za cenę zaoferowaną w ofercie złożonej
w postępowaniu prowadzonym w celu zawarcia umowy ramowej, jest dla niego
nieopłacalna.
Jak widać sytuacje stron są „zrównoważone”
i nikt nie jest do niczego zobowiązanyJ
Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 1.08.2013r., o
sygnaturze KIO 1711/13 „. Przepis art. 101
ust. 1 pkt 3 p.z.p. przewiduje zapraszanie wykonawców, z którymi zamawiający
zawarł umowę ramową, do składania ofert na umowy wykonawcze (cząstkowe), ale
nie ma tam mowy o przymusie składania takich ofert. Istotne znaczenie w
przepisie art. 101 ust. 1 pkt 2 p.z.p. ma wyraz "zapraszając", który
wskazuje na dowolność przyjęcia bądź zignorowania zaproszenia przez zapraszanego.
Gdyby ustawodawca miał na myśli obowiązek podmiotu, do którego zwraca się
zamawiający użyłby innego wyrażenia np. "wzywa" (art. 26 ust. 3
p.z.p.). Ze względu na to, że składanie ofert jest dobrowolne nie można za brak
złożenia oferty lub za złożenie oferty niezgodnej z poprzednią umową nakładać
kary umownej”.
Jeżeli jednak, Zamawiający podejmie
decyzję o udzieleniu zamówienia na podstawie umowy ramowej, wówczas ma
obowiązek zaprosić do składania ofert wszystkich Wykonawców, z którymi umowa
ramowa została podpisana. Jeżeli bowiem Wykonawca, który podpisał umowę ramową,
nie zostanie zaproszony do wzięcia udziału w postępowaniu o udzielenie zamówień
realizacyjnych, wówczas przysługuje mu prawo złożenia odwołania.
Art. 182. 1. Odwołanie wnosi się:
4. Jeżeli zamawiający
nie opublikował ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy lub mimo takiego obowiązku
nie przesłał wykonawcy zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej lub nie zaprosił wykonawcy do złożenia oferty w
ramach dynamicznego systemu zakupów lub umowy ramowej, odwołanie wnosi się
nie później niż w terminie:
1) 15 dni
od dnia zamieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych albo 30 dni od dnia
publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu
zamówienia, a w przypadku udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez
ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki albo zapytania o cenę - ogłoszenia o
udzieleniu zamówienia z uzasadnieniem;
2) 6
miesięcy od dnia zawarcia umowy, jeżeli zamawiający:
a) nie
opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu
zamówienia; albo
b) opublikował
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenie o udzieleniu zamówienia,
które nie zawiera uzasadnienia udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez
ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki;
3) 1
miesiąca od dnia zawarcia umowy, jeżeli zamawiający:
a) nie
zamieścił w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o udzieleniu zamówienia;
albo
b) zamieścił w
Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenie o udzieleniu zamówienia, które nie
zawiera uzasadnienia udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia,
zamówienia z wolnej ręki albo zapytania o cenę.
Możliwość uregulowania kwestii dotyczących zobowiązania Wykonawcy do uczestniczenia w postępowaniach o udzielenie zamówień realizacyjnych
Art. 3531. Strony
zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego
treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani
zasadom współżycia społecznego.
Zgodnie z zasadą swobody umów, Zamawiający może tak skonstruować
umowę ramową ażeby wynikało z niej zobowiązanie Wykonawcy do uczestniczenia w
postępowaniach o udzielenie zamówień realizacyjnych. Należy jednak pamiętać, że takie postanowienia
powinny być znane wszystkim Wykonawcom ubiegającym się o zawarcie umowy
ramowej.
Wydaje się być zasadne, iż Zamawiający może
zobowiązać się do nieudzielenia zamówień będących przedmiotem umowy ramowej
innym Wykonawcom, na skutek postępowania o udzielenie zamówienia prowadzonego
zgodnie z Pzp.
Tryb udzielania zamówień „realizacyjnych”
W celu wykonania umowy ramowej,
Zamawiający nie stosuje trybu udzielenia zamówienia publicznego, a jedynie:
· zaprasza Wykonawców do złożenia ofert
(jeżeli podpisał umowę z więcej niż 1 Wykonawcą) lub
· zaprasza do prowadzenia negocjacji (jeżeli
umowa ramowa została podpisana z jednym tylko Wykonawcą).
Wraz z zaproszeniem do składania ofert lub
zaproszeniem do negocjacji, Zamawiający przekazuje informacje niezbędne do
przeprowadzenia postępowania, w tym istotne dla stron postanowienia, które
zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy, lub wzór umowy.
Jeżeli Zamawiający podpisał umowę z więcej niż 1
Wykonawcą, wówczas stosuje przepisy art. 701 – 705 ustawy KC.
Art. 701. § 1. Umowa
może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo
przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo
przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także
warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy
zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili
udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z
ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z
postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.
Art. 702. § 1. Oferta
złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant)
złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku
aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy
zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno
organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą
dochodzić zawarcia umowy.
Art. 703. § 1. Oferta
złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta albo
gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w
warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
§ 2. Organizator jest
obowiązany niezwłocznie powiadomić na piśmie uczestników przetargu o jego
wyniku albo o zamknięciu przetargu bez dokonania wyboru.
§ 3. Do ustalenia chwili
zawarcia umowy w drodze przetargu stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia
oferty, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej. Przepis art. 702 §
3 stosuje się odpowiednio.
Art. 704. § 1. W
warunkach aukcji albo przetargu można zastrzec, że przystępujący do aukcji albo
przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpłacić organizatorowi
określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium).
§ 2. Jeżeli uczestnik aukcji
albo przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której
ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie,
organizator aukcji albo przetargu może pobraną sumę zachować albo dochodzić
zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W pozostałych wypadkach zapłacone
wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Jeżeli
organizator aukcji albo przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik,
którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo
naprawienia szkody.
Art. 705. § 1. Organizator
oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy,
jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z
nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub
dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej
unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub
dający zlecenie.
§ 2. Uprawnienie powyższe
wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o
istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od
dnia zawarcia umowy.
Zamawiający stosuje ponadto przepisy Pzp dotyczące:
-wadium (art. 45 i art. 46 Pzp)
-obowiązkowych informacji zawartych w
zaproszeniu do składania ofert (art. 60 ust. 2 Pzp)
/1) miejscu i terminie
składania oraz otwarcia ofert;
2) obowiązku wniesienia
wadium;
3) terminie związania
ofertą/
-terminu składania ofert (art. 64 ust. 1 i
3 Pzp)
/Zamawiający wyznacza termin składania ofert z
uwzględnieniem czasu niezbędnego na przygotowanie i złożenie oferty.
Wraz z zaproszeniem do składania ofert zamawiający
przekazuje specyfikację istotnych warunków zamówienia. Przepisu art. 36 ust. 1
pkt 5 nie stosuje się./
- obowiązku poinformowania Wykonawców o
wyborze najkorzystniejszej oferty (art. 92 Pzp)
/ Art. 92. 1. Niezwłocznie po wyborze
najkorzystniejszej oferty zamawiający jednocześnie zawiadamia wykonawców,
którzy złożyli oferty, o:
1) wyborze najkorzystniejszej oferty,
podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko, siedzibę albo miejsce zamieszkania
i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano, uzasadnienie jej wyboru oraz nazwy
(firmy) albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i adresy
wykonawców, którzy złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym
kryterium oceny ofert i łączną punktację;
2) wykonawcach, których oferty
zostały odrzucone, podając uzasadnienie faktyczne i prawne;
3) wykonawcach, którzy zostali wykluczeni
z postępowania o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne
- jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego,
negocjacji bez ogłoszenia albo zapytania o cenę;
4) terminie, określonym zgodnie z
art. 94 ust. 1 lub 2, po którego upływie umowa w sprawie zamówienia publicznego
może być zawarta.
2. Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej
oferty zamawiający zamieszcza informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, na
stronie internetowej oraz w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie./
Jeżeli Wykonawca podpisał umowę ramową z 1 Wykonawcą,
wówczas stosuje odpowiednio art. 68 ust. 1 Pzp oraz art. 72 KC
Art. 72. § 1. Jeżeli
strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta,
gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były
przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła
lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez
zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga
strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.
/Art. 68. 1. Wraz z zaproszeniem do negocjacji
zamawiający przekazuje informacje niezbędne do przeprowadzenia postępowania, w
tym istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści
zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego, ogólne warunki umowy lub
wzór umowy. Przepisów art. 36 ust. 1-3 oraz art. 37 i 38 nie stosuje się.
Przepisy art. 36a i art. 36b stosuje się odpowiednio/.
Stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
podwykonawstwa.
Liczbę udzielonych zamówień
„realizacyjnych” warunkuje faktyczne zapotrzebowanie Zamawiającego
Kryteria wyboru oferty najkorzystniejszej
Zamawiający, w
postępowaniu zmierzającym do zawarcia umowy ramowej określa kryteria wyboru
oferty najkorzystniejszej, które będą obowiązywały podczas postępowania o
udzielenie zamówień „realizacyjnych” i owe kryteria nie mogą ulec zmianie. Nie
wydaje się być zasadnym pogląd, iż te same kryteria muszą mieć zastosowanie
przy postępowaniu prowadzonym w celu zawarcia umowy ramowej oraz w postępowaniu
o udzielenia zamówień realizacyjnych. Wystarczy, że Zamawiający w SIWZ
dotyczącym pierwszego postępowania określi kryteria, które będą miały
zastosowanie do zamówień realizacyjnych. Takie stanowisko wynika wprost z
opinii prawnej UZP. Dodatkowo, dopuszcza się możliwość wyboru Wykonawców, z
którymi zostanie podpisana umowa ramowa wyłącznie na podstawie kryteriów
jakościowych.
Zgodnie
z opinią prawną UZP ‘Kryteria oceny ofert w umowie ramowej”, „Stosownie do „Wyjaśnień Komisji Europejskiej z 14 lipca 2005 r. w
sprawie umów ramowych na gruncie dyrektywy klasycznej”, CC/2005/03_rev1, str.
10, przy zawieraniu umowy ramowej można brać pod uwagę wyłącznie kryteria
jakościowe służące do wyboru oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, natomiast
przy udzieleniu zamówienia posługiwać się ceną jako jedynym kryterium oceny
ofert, oczywiście pod warunkiem, że było to przewidziane w specyfikacji
istotnych warunków umowy ramowej” oraz „uznając dopuszczalność wyjątkowego
niestosowania kryterium ceny przy wyborze podmiotu, z którym zostanie zawarta
umowa ramowa, należy mieć również na uwadze okoliczność, że przepisy ustawy o
finansach publicznych wymagają od zamawiających wydatkowania środków
oszczędnie, racjonalnie oraz w sposób zapewniający osiągnięcie najlepszych
rezultatów z poczynionych wydatków. W konsekwencji, zamawiający, decydując się
na niezastosowanie kryterium ceny, powinien mieć pewność, iż zapewnienie
osiągnięcia powyższych celów w takiej sytuacji nie jest zagrożone”.
Na etapie postępowań o udzielenie zamówień
„realizacyjnych”, zmianie mogą ulec jedynie warunki zamówienia w stosunku do określonych w umowie ramowej,
jeżeli zmiana ta nie jest istotna.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 14.06.2012r., o sygnaturze KIO 1069/12 KIO 1082/12 „Postanowienia
dotyczące kar umownych są co do zasady istotnymi warunkami umowy zastrzeganymi
przez strony, a ich dowolne modyfikowanie przez zamawiającego może być uznane
za czynność dokonaną z naruszeniem art. 101 ust. 2 p.z.p. (…) Zawarcie umowy o
zamówienie, którego przedmiot jest objęty umową ramową jest wynikiem
szczególnego postępowania ofertowego, którego procedura nie jest ono
odpowiednikiem żadnego trybu z p.z.p., co znacząco utrudnia określenie praw i
obowiązków stron takiej umowy”.
Jeżeli wartość zamówienia objętego umową
ramową:
dla robót budowlanych jest równa wyrażonej
w złotych równowartości kwoty 20 000 000 euro lub ją przekracza,
dla dostaw lub usług jest równa wyrażonej
w złotych równowartości kwoty 10 000 000 euro lub ją przekracza,
Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych nie
przeprowadza kontroli uprzedniej. Takiej kontroli podlega bowiem postępowanie w
celu zawarcia umowy ramowej.
Zamawiający prowadząc postępowanie o udzielenie zamówienia realizacyjnego, nie żąda od Wykonawców przedłożenia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu.
Jasna i oczywista sprawa jeśli dodamy, że
spełnienie przez Wykonawcę warunków udziału w postępowaniu weryfikowane jest na
etapie postępowania o zawarcie umowy ramowej. Wykonawca, który powiedźmy „przejdzie
wstępną selekcję” ma dawać rękojmię należytej realizacji zamówienia.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 18.01.2012r., o sygnaturze KIO 41/12 „Realizacja przedmiotu
zamówienia odbywa się w drodze odrębnych zamówień udzielanych wykonawcy lub
wykonawcom, z którymi zostały zawarte umowy ramowe. Ich wybór poprzedzony
zostaje oceną ofert ramowych stanowiącą rodzaj prekwalifikacji, dokonywanej
zarówno na podstawie kryteriów podmiotowych, jak i przedmiotowych. Skoro w
umowie ramowej, zgodnie z art. 2 pkt 9a p.z.p., ustala się warunki dotyczące
zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w dalszym okresie (w
szczególności ceny i w razie potrzeby przewidywane ilości), konieczne jest
uprzednie stwierdzenie, czy wykonawca, z którym taka umowa miałaby być zawarta,
jest zdolny do wykonania przedmiotu umowy wykonawczej”.
Na koniec garść orzeczeń KIO:
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 29.11.2013r., o sygnaturze KIO 2665/13 „Skoro zamawiający
chciał wyeliminować zaciągnięcie zobowiązania umownego, co do ilości
zakupowanego osprzętu, mógł sięgnąć do instytucji umowy ramowej, której
zawarcie gwarantuje utrzymanie oferowanych cen, nie wiąże się natomiast z
obowiązkiem udzielania zamówień realizacyjnych.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 4.09.2013r., o sygnaturze KIO 2017/13 „Każdy z wykonawców
biorących udział w postępowaniu, przystępując do niego i wiedząc, że na danym
etapie prowadzi ono do zawarcia umowy ramowej, musi liczyć się z tym, że w to
postępowanie wkomponowana jest zasada zmienności przedmiotu zamówienia w nieistotnym
zakresie, niezależnie od tego czy kwestię tę zamawiający w jakiejkolwiek
płaszczyźnie zaakcentuje, czy też potraktuje milczeniem. Wynika to z istoty
umowy ramowej. (…) Sama umowa ramowa ze swej istoty nie jest umową odpłatną,
jest zadaniem jest określenie reguł, na podstawie których zawierane będą
następcze wobec niej umowy wykonawcze. Oznacza to zatem, że postawione, jako
alternatywne, żądanie wprowadzenia odpłatności takiej umowy, czy nawet zwrotu
kosztów, nie mieści się w pojęciu umowy ramowej i nie może być brane pod uwagę”.
Zgodnie
z wyrokiem KIO z dnia 25.04.2013r., o sygnaturze KIO 827/13 KIO 832/13 „Przepis art. 6g ustawy
z 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie odnosi się do
instytucji umowy ramowej i nie stanowi zakazu zawarcia takiej umowy. Również
przepis 6f ust. 1 tej ustawy nie stanowi ustawowego zakazu zastosowania do
postępowań na odbiór odpadów umowy ramowej. (…) Ustawodawca wskazując na
odesłanie do przepisów o przetargach dokonał odesłania do przepisów ustawy
dotyczących postępowania o udzielenie zamówienia z jedynym ograniczeniem, tj.
wyłączeniem trybów postępowania innych niż przetarg nieograniczony i
ograniczony. To wyłączenie nie może dotyczyć możliwości zawarcia umowy ramowej,
która nie jest trybem postępowania, o czym świadczy definicja art. 2 pkt 9a
p.z.p”.