Zamówienia publiczne : Podstawy - kilka faktów o zamówieniach publicznych

1. Ustawa - Prawo zamówień publicznych weszła w życie 2 marca 2004 r.
2. Aktualnie obowiązująca ustawa zastąpiła obowiązującą od 1 stycznia 1995 r. ustawę z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych. Zmiana była wynikiem akcesji Polski do Unii Europejskiej, i tym samym koniecznością dostosowania polskich regulacji prawa unijnego. Celem wprowadzenia nowych regulacji było zapewnienie prawidłowego wydatkowania środków pochodzących z funduszy europejskich oraz zapewnienie przejrzystości stosowanych procedur.

Ustawa określa zasady, tryby udzielania zamówień publicznych, środki odwoławcze, sposób kontroli udzielania zamówień oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie.

3. Możemy wyróżnić następujące zasady udzielania zamówień publicznych:

· art. 7 ust. 1 (zasada zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców);

· art. 7 ust. 2 (zasada bezstronności i obiektywizmu);

· art. 7 ust. 3 (zasada legalizmu);

· art. 8 (zasada jawności);

· art. 9 ust. 1 (zasada zachowania formy pisemnej);

· art. 9 ust. 2 i 3 (zasada języka polskiego);

· art. 10 (zasada prymatu trybu przetargu nieograniczonego oraz przetargu ograniczonego).

Procedury udzielania zamówień są związane z wartością zamówienia. Zróżnicowane są zatem obowiązki zamawiającego w zależności od wartości zamówienia. Ustawa wyróżnia procedurę uproszczoną (krajową), procedurę podstawową (unijną) oraz procedurę zaostrzoną. O tym która z procedur ma zastosowanie decyduje wartość zamówienia - progi kwotowe w euro zostały wskazane w rozporządzeniu wydanym na podstawie delegacji zawartej w art. 11 ust. 8.

Zamawiający jest zobowiązany do stosowania ustawy Pzp jeżeli wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość 30 000 Euro. Poniżej tego progu zamawiających ma obowiązek wydatkowania środków w sposób oszczędny i celowy.

4. Podstawowymi trybami udzielenia zamówienia, zgodnie z art. 10 ust. 1, są:

· przetarg nieograniczony (art. 39-46);

· przetarg ograniczony (art. 47-53).

5. Możliwość zastosowania innych trybów uzależnione jest od wystąpia wymienionych w ustawie przesłanek

· 1) negocjacji z ogłoszeniem (art. 54-60);

· 2) dialogu konkurencyjnego (art. 60a-60e);

· 3) negocjacji bez ogłoszenia (art. 61-65);

· 4) zamówienia z wolnej ręki (art. 66-68);

· 5) zapytania o cenę (art. 69-73);

· 6) licytacji elektronicznej (art. 74-81).

6. Przepisy prawa wspólnotowego dotyczące zamówień publicznych:

dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz. Urz. UE L 134 z 30.04.2004, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 7, s. 19, z późn. zm.), tzw. dyrektywa sektorowa;
dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz. Urz. UE L 134 z 30.04.2004, s. 114; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 7, s. 132, z późn. zm.), tzw. dyrektywa klasyczna;
dyrektywa Rady 89/665/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz. Urz. WE L 395 z 30.12.1989, s. 33; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 1, s. 246, z późn. zm.), tzw. dyrektywa odwoławczą;
dyrektywa Rady 92/13/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. koordynująca przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne odnoszące się do stosowania przepisów wspólnotowych w procedurach zamówień publicznych podmiotów działających w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji (Dz. Urz. WE L 76 z 23.03.1992, s. 14; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 1, s. 315, z późn. zm.);
dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniająca dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 216 z 20.08.2009, s. 76, z późn. zm.);
dyrektywa 92/50/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. odnosząca się do koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na usługi (Dz. Urz. WE L 209 z 24.07.1992, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, s. 322, z późn. zm.), tzw. dyrektywa usługowa;
dyrektywa 93/36/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. koordynująca procedury udzielania zamówień publicznych na dostawy (Dz. Urz. WE L 199 z 09.08.1993, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 2, s. 110, z późn. zm.);
dyrektywa 93/37/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. dotycząca koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane (Dz. Urz. WE L 199 z 09.08.1993, s. 54; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 2, s. 163, z późn. zm.);
rozporządzenie (WE) nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) (Dz. Urz. WE L 340 z 16.12.2002, s. 1, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 5, s. 3, z późn. zm.);
rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 842/2011 z dnia 19 sierpnia 2011 r. ustanawiające standardowe formularze do publikacji ogłoszeń w dziedzinie zamówień publicznych i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1564/2005 (Dz. Urz. UE L 222 z 27.08.2011, s. 1);
rozporządzenie Komisji (UE) nr 1251/2011 z dnia 30 listopada 2011 r. zmieniające dyrektywy 2004/17/WE, 2004/18/WE i 2009/81/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do progów obowiązujących w zakresie procedur udzielania zamówień (Dz. Urz. UE L 319 z 02.12.2011, s. 43);
decyzja Komisji Europejskiej z dnia 7 stycznia 2005 r. dotycząca szczegółowych zasad stosowania procedury przewidzianej w art. 30 dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz. Urz. UE L 7 z 11.01.2005, s. 7).
Odpowiednie przepisy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 z późn. zm.), w szczególności:

-art. 18, zawierający zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na przynależność państwową

-art. 28-29, dotyczące swobodnego przepływu towarów;

-art. 30-33, dotyczące unii celnej oraz współpracy celnej;

art. 49-54 dotyczące prawa do prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium obcego państwa członkowskiego,;

-art. 56, zawierający zakaz ograniczeń w swobodnym świadczeniu usług w obrębie Wspólnoty w odniesieniu do obywateli państw członkowskich mających swoje przedsiębiorstwo w państwie członkowskim innym niż państwo odbiorcy świadczenia

-art. 58, dotyczący swobody przepływu usług w dziedzinie transportu oraz liberalizacji usług bankowych i ubezpieczeniowych

-art. 63, zawierający zakaz ograniczeń w przepływie kapitału między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi oraz ograniczeń w płatnościach między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.

7. Na podstawie ustawy Pzp wydano:

rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym (Dz. U. z 2010 r. Nr 12, poz. 68),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 października 2010 r. w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 223, poz. 1458),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. Nr 48, poz. 280 z późn. zm.),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. poz. 232),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych (Dz. U. Nr 12, poz. 69),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych (Dz. U. poz. 279),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 1735),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1692),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 2006 r. w sprawie zakresu informacji rocznych zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania (Dz. U. Nr 155, poz. 1110 z późn. zm.),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego Prezesa, wiceprezesa oraz pozostałych członków Krajowej Izby Odwoławczej (Dz. U. Nr 128, poz. 885),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2007 r. w sprawie trybu przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego na członków Krajowej Izby Odwoławczej, sposobu powoływania komisji kwalifikacyjnej, a także szczegółowego zakresu postępowania kwalifikacyjnego (Dz. U. Nr 120, poz. 820),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2004 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i pozostałych członków Rady Zamówień Publicznych (Dz. U. Nr 49, poz. 470),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie innych niż cena obowiązkowych kryteriów oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych (Dz. U. Nr 96, poz. 559),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu usług w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym (Dz. U. poz. 1361),
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu robót budowlanych (Dz. U. poz. 1372),
a także rozporządzenia Rady Ministrów, rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów.

8. Środki ochrony prawnej - art. 179-198g.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami środki ochrony prawnej w Pzp to odwołanie i skarga. Wykonawcy ponadto, na podstawie art. 181 ust. 1, mogą w terminie na wniesienia odwołania, poinformować zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy czynności podjętej przez niego lub zaniechaniu czynności, do której był on zobowiązany na podstawie ustawy, na które nie przysługuje odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2. Informacja ta nie może dotyczyć czynności, na które przysługuje odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2.

9. Kontrola udzielania zamówień publicznych - art. 161-171a (

Organem właściwym jest Prezes Urzędu Zamówień Publicznych . Prezes UZP jest centralnym organem administracji rządowej i podlega bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów, wyłonionym w drodze otwartego naboru.

10. Ustawa zawiera odesłanie do stosowania przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), gdy ustawa Pzp nie stanowi inaczej – art. 14 oraz art. 139.